กำเนิดนครจำปาสัก / ກໍາເນີດນະຄອນຈໍາປາສັກ

กำเนิดนครจำปาสัก / ກໍາເນີດນະຄອນຈໍາປາສັກ

ເດີມນັ້ນເມືອງຈໍາປາສັກມີຊື່ວ່າ:”ເມືອງຈໍາປານະຄອນ”ປົກຄອງໂດຍພະຍາກໍາມະທາ(ຄົນຈາມ) ເມື່ອພະຍາກໍາມະຫາເຖີງແກ່ອະສັນຍະກໍາແລະ ແລະມີໂອລົດສືບແທນເຈົ້າຝ່າຍຂະເຫມນຈື່ງຂື້ນມາແທນເມືອງທີ່ພະຍາກໍາມະທາສ້າງປະໄວ້ແລ້ວຕັ້ງຊື່ເມືອງໃຫມ່ຂຶ່ນວ່າ: “ນະຄອນກາລະຈຳບາກນາຄະບູຣີສີ”ເມື່ອເຈົ້າເມືອງຂະເຫມນຜູ້ນີ້ສ້ຽງຊີບແລ້ວລູກຊາຍຊື່ວ່າ: ເຈົ້າສຸທັດຣາຊາຂຶ້ນແທນບິດາຈົນຮອດປີຄສ1628ເຈົ້າສຸທັດຣາຊາກໍ່ໍ່ຊິ້ນພະຊົນ ບໍ່ມີໂອຣົດສືບແທນຈຶ່ງໄດ້ເວັ້ນວັກການຄອງເມືອງເຖິງ10ປີຮອດປີຄສ1638 ຊາວເມືອງຈຶ່ງພ້ອມກັນເຊີນເອົາຊາຍຜູ້ນຶ່ງຂຶ້ນເປັນເຈົ້າເມືອງປົກຄອງບ້ານສືບຕໍ່ມາເມື່ອຊາຍຜູ້ນັ້ນໄດ້ມໍລະນະກຳແລ້ວ ບໍ່ມີລູກຊາຍມີແຕ່ລູກສາວຊື່ນາງເພົາຈຶ່ງໄດ້ປົກຄອງເຄືອງແທນຕໍ່ມາ.ໃນເວລານັ້ນເຈົາປານຄຳຊຶ່ງເປັນນາຍຄ້ອງຊ້າຍຫລື ເຈົ້າກົມຊ້າງຢູ່ເມືອງຫນອງບົວລຳພູໄດ້ນຳໄພພົນຂອງຕົນໄປທ່ຽວຄ້ອງຊ້າງຢູ່ເຂດເມືອງຈຳປາສັກ, ເຈົ້າປາງຄຳຈຶ່ງມັກຮັກກັບນາງເພົາຜູ້ເປັນເຈົ້າເມືອງຈົນຕັ້ງຄັນ.ເວລານາງເພົາປະສູດລູກ,ທ້່ວປາງຄຳກໍ່ໄດ້ກັບເມືອແລ້ວ, ນາງເພົາກໍ່ປະສູດລູກອອກມາເປັນຜູ້ຍິງແລະໃສ່ຊື່ວ່ານາງແພງ,ເມື່ອນາງເພົາໄດ້ມໍລະນະກຳໄປແລ້ວນາງແພງ ກໍ່ໄດ້ປົກຄອງເມືອງແທນຕໍ່ມາ.

ສາສະຫນາ ແລະ ວັດທະນະທຳ
ປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າແຕ່ດຶກດໍາບັນທີ່ອາໄສຢູ່ແຂວງສະຫວັນນະເຂດປັດຈຸບັນໄດ້ມີການເຊື່ອຖືຜີພໍ່ຜີແມ່,ຜີມະເຫສັກຫລັກຄຸນ, ຜີປ່າຜີພູ.ຕໍ່ມາໃນສັດຕະວັດທີXIV,ສົມເດັດເຈົາຟ້າງຸ່ມໄດ້ຂຶ້ນຄອງຣາຊະບັນລັງ, ມະເຫສີຂອງພະອົງໄດ້ຜາລົບນຳເພື່ອໄປຂໍເອົາພະພຸດທະສາສະຫນາລັດທິລັງກາວົງເຂົ້າມາເຜີຍແຜ່,ສົມເດັດເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ ຊົງເຫັນດີຈຶ່ງໄດ້ແຕ່ງຕັ້ງຣາສະທູດຄະນະຫນຶ່ງໄປປະເທດຂະເຫມນເພື່ອນິມົນເອົາພະເຖຣະຜູ້ຊົງຄຸນວຸດທິມາຍັງນະຄອນຊຽງດົງ - ຊຽງທອງ.ເມື່ອຂະນະທູດໄປສະເຫນີເຈດຈໍານົງຕໍ່ກະສັດຂະເຫມນແລ້ວກໍ່ໄດ້ຮັບພະຣາຊະທານ ພະພຸດທະຮູບສັກສິດເບັນຈະໂລຫະນາມວ່າ: ພະບາງ ແລະ ມີຜູ້ຕິດຕາມມານຳຄື:

· ພະມະຫາເທບສັງກາ
· ພະມະຫາປະສະມັນທະເຖຣະ
· ນັກປາດຜູ້ຮຽງຈົບພະໄຕປີດົກສາມທ່ານຄື:
- ນໍລະສິງ
- ນໍລະເດດ

- ນໍລະສາດພາຍຫລັງມາຮອດຊຽງດົງຊຽງຊຽງທອງແລ້ວກໍ່ໄດ້ເລີ່ມການເຜີຍແຜ່ ແລະກໍ່ໄດ້ມີການຕອບຮັບຈາກປະຊາຣາດສະດອນເປັນຢ່າງດີ.ດິນແດນສະຫວັນນະເຂດ ເປັນບ່ອນຫນຶ່ງທີ່ໄດ້ຮັບການເຜີຍແຜ່ພະພຸດທະສາສະຫນານີ້ຢ່າງກວ້າງຂວາງຊຶ່ງປະຊາຣາດສະດອນກໍ່ໄດ້ມີການເຫລື່ມໄສໃຈ
ສັດທາຈິ່ງໄດ້ພ້ອມພາກັນສ້າງສາວັດວ່າອາຣາມ ແລະ ບູລະນະປະຕິສັງຂອນປູສະນີຍະສະຖານທີ່ສັກສິດ ລະ ເກົ່າແກ່ໄວ້ຫລາຍແຫ່ງ.

 ບັນດາປູສະນີຍະສະຖານ ອັນເກົ່າແກ່ທີ່ໄດ້ຮັບການບູລະນະັສ -ປະຕິສັງຂອນແລະໄດ້ສ້າງຂຶ້່ນໃຫມ່ຄື:
1. ທາດອີງຮັງຕັ້ງຢູ່ບ້ານອີງຮັງເມືອງໄກສອນພົມວິຫານສ້າງໃນສະໄຫມອານາຈັກສີໂຄດຕະບອງຕອນຕົ້ນ
ແລະ ຕໍ່ເຕີມໃນສັດຕະວັດທີ XVI ສະໄຫມເຈົ້າໄຊເສດຖາທິຣາດ.
2. ທາດໂຜ່ນຕັ້ງຢູ່ບ້ານທາດໂຜ່ນເມືອງໄຊພູທອງສ້າງໃນສະໄຫມອານາຈັກສີໂຄດຕະບອງຕອນຕົ້ນແລະຕໍ່ເຕີມໃນ
ສັດຕະວັດທີ XVI ສະໄຫມພະເຈົ້າໂພທິສາຣະຣາດ.
3. ໃບເສມາພົມຢູ່ບ້ານກາງບ້ານສີໄຄ, ບ້ານມ່ວງເມືອງໄຊບູລີແລະບ້ານຕາກແດດເມືອງໄຊພູທອງ
ສ້າງເມື່ອປະມານສັດຕະວັດທີ VI – VII (ສະໄຫມຂອມແຜ່ອຳນາດເຂົ້າມາ).
4. ເຮືອຮຫີນ ຫລືວ່າ ປະສາດ ອາໂຣຄະຍາສາລາ ເມືອງໄຊພູທອງສ້າງເມື່ອສັດຕະວັດທີ VII.
5. ທາດກູ່ຕັ້ງຢູ່ເມືອງຈຳພອນ ສ້າງເມື່ອສັດຕະວັດທີ VII.
6. ຫໍໄຕ ຫນອງລຳຈັນ ເມືອງຈຳພອນ ສ້າງເມື່ອສັດຕະວັດທີ XVII.
7. ທາດນາງລາວ ເມືອງວິລະບູລີ ສ້າງເມື່ອສັດຕະວັດທີ XIX.